Definicje coachingu

Coaching to trening rozwoju osobistego. Świadomy, dobrowolny trening prowadzący do zmiany na lepsze.

Maciej Bennewicz

Coaching jest partnerską relacją, podczas której coach wspiera klienta w jak najlepszym wykorzystaniu jego potencjału na drodze do osiągnięcia zamierzonych rezultatów.

International Coach Federation

Coaching jest metodą wspierania rozwoju, realizowaną w formie cyklu spotkań pomiędzy coachem a klientem. Coach, poprzez aktywne słuchanie, zadawanie pytań oraz stosowanie innych specyficznych narzędzi i zadań rozwojowych, towarzyszy klientowi w wyznaczaniu ważnych dla niego celów, odnajdywaniu wewnętrznych zasobów potrzebnych do ich realizacji oraz ustalaniu i wdrażaniu planów działań. Coach wspiera klienta w odkrywaniu i efektywnym wykorzystaniu swojego potencjału, w celu podnoszenia jakości życia.

Izba Coachingu

Zmiana postawy

Chciałabym Wam opisać na moim przykładzie jak metoda coachingowa przyczyniła się do podniesienia mojej pewności siebie.

Przyglądałam się moim zdjęciom jak pozowałam przed 2008 rokiem, a jak po 2009. Wcześniej miałam bardziej zgarbioną sylwetkę, uśmiech niepewny. Dzisiaj uśmiecham się i stoję pewnie. Ogromny udział w mojej zmianie postawy zawdzięczam coachingowi. Dosłownie, zmianie postawy fizycznej i psychicznej.

Pierwszy raz w życiu o coachingu usłyszałam kiedy zaczęłam pracę w Orange. To był lipiec 2007 rok. Mówiła mi o nim dr Joanna Rajang, która prowadziła szkolenie wprowadzające w Orange dla nowych konsultantów. Coaching w Polsce zaczął być stosowany w 2005 roku. Pracując w Orange proces coachingowy towarzyszył mi od początku. Mój pierwszy apodyktyczny kierownik nie bardzo wiedział wtedy jaka jest różnica między coachingiem a rozmową dyscyplinującą. Kiedy zapraszał mnie na “coaching”, to niestety ze zdrowym i profesjonalnym coachingiem niewiele miało to wspólnego. Taki korporacyjny coaching, kiedy kierownik ma przyjąć rolę coacha jest w mojej ocenie trudny do pogodzenia – jeżeli w ogóle możliwy.

Zostałam kierowniczką Salonu Orange w listopadzie 2007 roku, po pięciu miesiącach pracy jako pełnomocniczka handlowa. Z jednej strony to było dla mnie ogromne wyróżnienie. Z drugiej zaś wyzwanie. Nie czułam się przygotowana praktycznie. Studia, które dopiero co ukończyłam na kierunku “Zarządzanie turystyką i hotelarstwem” dały mi podstawy teoretyczne. Ogromne wsparcie otrzymałam od mojej menadżerki regionalnej Romy Rogowskiej z ramienia Ramsat (nazwa sieci partnerskiej Salonów Orange). Postawa Romy była dla mnie w tamtym czasie wyjątkowo wspierająca. To była moja pierwsza poważna praca na etacie. Myślę, że to Roma zakorzeniła we mnie myślenie jeśli bardzo czegoś chcę – to mogę to osiągnąć.

Nikt inny we mnie tak nie wierzył i nie pokładał takiej nadziei w moje umiejętności menadżerskie i sprzedażowe. Podczas obejmowania stanowiska kierowniczego Roma zaproponowała mi program Coachingu Indywidualnego zorganizowanego dla Kierowników Salonów. Firma Ramsat inwestowała w mój rozwój. To był proces coachingowy, na który składało się 6 sesji, z czego 3 sesje online przez Skype a 3 sesje osobiste w Krakowie. Do dzisiaj z ogromnym sentymentem wracam do Krakowa.

Co mi dał proces coachingowy?

Proces coachingowy z Panią coach Martą Lenartowicz to były zmiany mentalne. Uwierzyłam w swoje możliwości, w to, że mogę być dobrą liderką. Skorzystałam z możliwości jakie się przede mną otwierały w postaci przeprowadzki do miasta, które daje większe możliwości. W lipcu 2008 wyprowadziłam się z Bydgoszczy do Gdańska, aby otworzyć nowy salon Orange w dzielnicy Chełm, w nowo otwieranym Centrum Handlowym Chełm. We wrześniu podczas otwarcia miałam najlepszy wynik sprzedażowy w całym regionie.

W dniu moich urodzin 17.10.2008 rozpoczęłam studia podyplomowe na kierunku Coaching na Wyższej Szkole Gospodarki w Bydgoszczy. To był dla kolejny przełom w moim życiu. Moja pewność siebie poszybowała do góry. W lutym 2009 roku zdecydowałam się na kupno mieszkania i już 2 kwietnia 2009 odebrałam klucze. To wydarzenie potraktowałam jako pierwszy osobisty sukces.

Krytyk wewnętrzny

Wykładowczyni Sławka Smith na jednym ze swoich wykładów użyła określenia sabotażysta. Sabotażyści, to wewnętrzne głosy, które nas powstrzymują od działania i mówią nam, że nie jesteśmy wyjątkowi dobrzy, że to nie dla nas. Im większe marzenie i cel tym głośniej przemawiają sabotażyści. Sabotażyści mają gotowe powody dlaczego plan jest niebezpieczny, dlaczego się nie uda i doradzają brak akcji.

Od tego momentu coaching wpisał się na zawsze jako element mojego własnego rozwoju osobistego. Dzięki wykładowcy Waldemarowi Wojnicz zakupiłam polecane przez jego książki, między innymi Marilee Adams “Myślenie pytaniami” i w ten sposób przeczytałam po raz pierwszy o wewnętrznym krytyku. Każda kolejna książka utwierdzała mnie w przekonaniu, że chcę poskromić swojego wewnętrznego krytyka i zaczęłam również tworzyć autorski program na coaching w grupie. Pierwsze warsztaty rozwojowe poprowadziłam dla Wolontariatu Gdańsk w 2013 roku. To doświadczenie pokazało mi również jak bardzo ważny temat jest to dla innych kobiet. Ważnym aspektem dla mnie jest też rodzaj proponowanego coachingu. Tutaj wyróżniamy kilkadziesiąt już nawet rodzai, ja wymienię te podstawowe, które prowadzę od wielu lat.

Rodzaje coachingu

Life coaching – zajmuje się życiem osobistym klienta/klientki i jego aspektami: związkami, finansami, rodziną, zdrowiem, karierą, wspiera osiąganie tzw. celów życiowych.
Coaching biznesowy – jest indywidualnym wsparciem lidera w osiąganiu jego celów biznesowych.
Executive coaching – jest skierowany jest do najwyższej kadry kierowniczej, indywidualny rozwój kadry zarządzającej.
Coaching w grupie – wspiera grupę w osiąganiu zamierzonych celów. Coach planuje proces, proponuje kolejne aktywności, pomaga grupie wypracowywać rozwiązania czy podejmować decyzje.
Coaching grupowy – jest to proces polegający na pracy coacha z grupą osób o podobnych potrzebach i celach rozwojowych

Wraz z rozwojem osobistym narodziła się we mnie potrzeba dodatkowej dawki wiedzy i wybrałam kolejny etap nauki w Akademii Professional Coaching przy aprobacie ICF. Dzięki prowadzącej dr Joannie Rajang dowiedziałam się o Coaching Cafe i Dyskusyjnym Klubie Coachingu. Oprócz ogromnej dawki wiedzy ważnym elementem był równolegle mój proces coachingowy. Ten proces podobnie jak poprzedni przyniósł kolejne niesamowite zmiany w moim życiu.

Bezpardonowy innowator

Wraz z zakończeniem Akademii Profesjonalnego Coachingu w czerwcu 2017 roku zaczęłam realizować swój wyznaczony cel. Rozpoczęłam terapię i mój wieloletni proces zmiany, jak choćby abstynencja, a wraz z pokonywaniem uzależnienia zaczęłam realizować swoje marzenie o tym, by napisać książkę. Maciej zainteresował mnie tematem innowacji i przez kilka miesięcy tworzyliśmy wspólnie warsztaty i programy rozwojowe dla startupów, szkół, organizacji, którego zwieńczeniem była nasza książka “Bezpardonowy innowator”. Zdjęcie dokumentuje nasz udział w Międzynarodowym Tygodniu Coachingu w Gdańsku w maju 2018 roku.

Kolejnym krokiem był publiczny coming out. Zapisałam się do organizacji działającej na rzecz osób LGBT+ w Gdańsku Tolerado.

29 września 2017 otrzymałam zaproszone w roli ekspertki do tworzenia Modelu na Rzecz Równego Traktowania w Gdańsku w przesłance orientacja psychoseksualna i tożsamość płciowa. Tutaj piszę więcej o tym: http://danutasowinska.pl/modelu-na-rzecz-rownego-traktowania-w-gdansku/

Coach LGBT+

05 października 2017 roku na Fanpagu Tolerado pojawił się post, w którym zapraszałam na coaching LGBT+. W tym zakresie otrzymuję bardzo często pytania, czym zajmuje się coach LGBT.

Jako lesbijka często jestem osobą poszkodowaną ze względu na mowę nienawiści, hejt czy też brak akceptacji. Niejednokrotnie słyszałam i czytałam teksty typu: “Jesteś przewrażliwiona”, “O co Ci chodzi, przecież Cię toleruje”, “Bierzesz wszystko do siebie”, “Tobie nic nie można powiedzieć”, “Nie możesz być sobą w domu, po co manifestujesz swoją orientacje na ulicy”, “Pedofil do przedstawiciel ELGEBETU, gdzie wasza tęczowa tolerancja?”, “za promocje zboczeń powinien byc k.k.”, “z czego byc tu dumnym? ze swojej choroby psychicznej?”. W moim pierwszym wpisie na blogu pt: “Dlaczego założyłam blog?” również wyjaśniam znaczenie coachingu dla osób LGBT+ tutaj link: http://danutasowinska.pl/dlaczego-zalozylam-blog).

Jeśli chodzi o przemoc werbalną w badaniu z 2015-16 roku przez KPH aż 76,2% badanych przyznało, że w szkole dochodzi do homofobicznych wyzwisk i wyśmiewania osób homoseksualnych (58% osób
określiło, że w ciągu poprzednich trzech lat akty te miały miejsce 11 i więcej razy). Osoby LGBT+ podobnie jak osoby z innych grup dyskryminowanych np. ze względu na pochodzenie etniczne mają zupełnie inną wrażliwość ze względu na stres mniejszościowy.

Stres mniejszościowy

Narażenie na stres, uprzedzenia i dyskryminację prowadzi do poważnych negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Osoby LGBT+ odczuwają niższe zadowolenie z życia z powodu uprzedzeń i dyskryminacji. Ciągłe narażenie na uprzedzenia prowadzi do większych zaburzeń zdrowia psychicznego tj.: zaburzeń depresyjnych, lękowych i psychosomatycznych, zachowań samobójczych, uzależnień od substancji psychoaktywnych oraz trudności w tworzeniu i utrzymaniu relacji z innymi ludźmi. Przebywanie w środowisku niewspierającym (nieakceptujący rodzice, wyśmiewający rówieśnicy, wyszydzający współpracownicy) przyczynia się do większej liczby samobójstw wśród osób LGBT+. Doświadczenia uprzedzeń i dyskryminacji często prowadzi do zaniżonej samooceny, do ciągłych zmartwień i zinternalizowanego, negatywnego przekonania na temat własnej rasy, płci lub orientacji psychoseksualnej.

Według dr hab. prof. UJ Grzegorza Iniewicza specyfika stresu mniejszościowego polega na tym, że jest on:

• uwarunkowany społecznie – przez procesy i struktury społeczne określające granice normy lub patologii i kształtujące większościowe postawy wobec mniejszości,
• unikatowy – jako swoiste, dodatkowe obciążenie danej grupy,
• chroniczny – działa nieprzerwanie z uwagi na względną stałość warunków społeczno-kulturowych.

Według Wg Ilana H. Meyera (amerykańskiego profesora i starszego badacza prawa publicznego i prawa dotyczącego orientacji seksualnej w Williams Institute of UCLA) źródła stresu mniejszościowego dzielimy na:

1. dystalne – zewnętrzne i obiektywne traktuje się zdarzenia stresogenne o charakterze zarówno ostrych aktów przemocy, jak i długotrwałego nękania, upokarzania i wykluczania na podłożu homofobicznym, które często pozostają bezkarne z uwagi na powszechność uprzedzeń je legitymizujących. Ich konsekwencje rozpatruje się w kategoriach wiktymizacji i należą do nich zarówno psychiczne, jak i somatyczne
   objawy, wpisujące się w skrajnej postaci w obraz zespołu stresu pourazowego.
   2. proksymalne – funkcjonowanie psychiczne i subiektywne przekonania oraz interpretacja rzeczywistości np:

• objawy zdarzeń przemocowych motywowanych homofobią, prowadząca do nadmiernej czujności i podejrzliwości,
  
• ukrywanie własnej orientacji seksualnej skutkujące chronicznym lękiem przed ujawnieniem i nadmiernym kontrolowaniem własnego zachowania w celu utrzymania tajemnicy,
  
• zinternalizowana homofobia, czyli negatywna postawa podmiotu wobec homoseksualności (a więc i do samego/samej siebie) prowadząca do konfliktu w obrębie tożsamości, autodeprecjacji i lęku.

Zatem obszarem działania coacha LGBT są sesje coachingowe z coachee ze społeczności LGBT+. Oczywiste jest też dla mnie, że osoby LGBT+ chodzą do coacha bez ukierunkowania? Ja jednak, to podkreślam ze względu na brak akceptacji, mowę nienawiści i wysoki poziom homofobii w polskim społeczeństwie. Dla mnie tworzenie gruntu do akceptacji z założenia jest podstawą sesji coachingowej. Rozpoczynam pracę z osobami, z którymi coś rezonuję. Moją podstawową wartością jest autentyczność i prawda. Dlatego na początku procesu coachingowego rozmawiam z poziomu moich wartości. Rekomenduje przy wyborze coacha, trenera/ki rozwoju osobistego sprawdzić czy osoba, która ma się zajmować Twoim rozwojem osobistym przez najbliższe kilka godzin/dni/tygodni/miesięcy/lat będzie akceptowała Twoje wartości i Twoje wybory. Wartości drugiej osoby nie muszą być moje, jednak przeze mnie akceptowalne. W moim rozumieniu etyki czy moralności. Kodeks etyczny coacha napisany przez Izbę Coachingu. Natomiast sprzeczne wartości wykluczają wg mnie kontakt. Przykładowo nie mogłabym być coachem osoby, która pracuje dla Ordo Iuris.

Aktywizacja kobiet

11 października 2017 roku zaczęłam projekt “Baba z jajami”. Dzisiaj wiem, że nazwa jest sprzeczna z moimi wartościami feministycznymi. Jednakże jeszcze w 2017 roku nie miałam tak obszernej wiedzy z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć. Warsztaty kierowałam do kobiet, które chciały wejść w proces zmiany. Kilka miesięcy wcześniej w marcu byłam na konferencji w Elblągu “Sukces to ja”, którą prowadziła Olga Kozierowska. Długo rozmawiałyśmy z Olgą wtedy o krytyku wewnętrznym. Napisałam dla fundacji Sukces Pisany Szminką artykuł: https://sukcespisanyszminka.pl/moja-historia-projekt-baba-z-jajami/ co zaowocowało początkiem współpracy z Coca-Colą, dla której nagrałam krótki filmu o projekcie https://youtu.be/B-Dz_wMmySw. W marcu 2018 roku zadzwoniła do mnie Dominika Jajszczak z Fundacji Sukces Pisany Szminką i zaprosiła jako ekspertkę i Ambasadorkę programu “Sukces to Ja”.

Międzynarodowy Tydzień Coachingu

Od 2017 roku współorganizuję tą piękną inicjatywę, którą tworzy ICF Polska działając na rzecz promowania, a także edukowania, czym jest profesjonalny coaching. Tutaj dochodzę do sedna sprawy. Studiowałam coaching w 2008 roku. Mam 12 lat doświadczenia, czytam na bieżąco prasę i literaturę coachingową, biorę udział w warsztatach, konferencjach, webinarach poświęconych profesjonalnemu coachingowi.

Ciężka praca

Coaching nie polega na powtarzaniu hasła: “jesteś zwycięzcą” i zadawaniu tylko pytań. Coaching to kilkumiesięczna praca coacha i (coachee) klienta/klientki. Ciężka praca. Aby osiągnąć cel, aby spełnić swoje marzenie, aby zrealizować plan trzeba włożyć dużo pracy, czasami łez, czasami wyrzeczeń, czasami zmian miejsca zamieszkania czy pracy. Realizacja zależy od determinacji i chęci pracy nad celem. Najważniejsza jest droga dochodzenia do celu. Stąd też proces coachingowy dzieli się na sesję czyli mniejsze cele, aby osiągnąć zoptymalizowany cel.

Zdarza mi się, że klienci nie kończą procesu, bo myśleli, że przyjdą sobie pogadać. Coaching to nie pogaduchy, to ciężka praca, jeżeli oczekujesz efektów. Niektórzy nie kończą procesu i dzwonią po kilku miesiącach, że przeszli terapię, bo poruszyliśmy ważny wątek do przepracowania na psychoterapii. Niektórzy nie zaczynają procesu, bo zauważam na sesji zero, że temat nie obejmuje przyszłości, gdyż coachee powinien/nna zamknąć jeszcze otwartą przeszłość. Czasami widzę (jako specjalistka ds. uzależnień i osoba uzależniona), że mam do czynienia z osobą współuzależnioną lub ofiarą przemocy i proponuję wizytę w Centrum Praw Kobiet.

Każda sesja jest inna, indywidualna.

Żródło:

1. Iniewicz, G. Stres mniejszościowy u osób biseksualnych i homoseksualnych.
2. Meyer, I. H. Minority stress and positive psychology: Convergences and divergences to understanding LGBT health. Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity
3. Świder, M., Winiewski, M. Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016.
4. Vaughan, M. Working with LGBT Individuals: Incorporating Positive Psychology into Training and Practice
5. Wycisk, J. Homofobia jako źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w szkole