Tożsamości lesbijskie

W poprzednim wpisie pisałam o Safonie i Platonie. Chciałabym dopisać kilka szczegółów, gdyż wpadła mi w ręce bardzo ciekawa literatura “Geje i lesbijki: życie i kultura” pod redakcją Roberta Aldricha. Mogłabym sporo dopisać, bo książka jest obszerna, ale dzisiaj pragnę skupić się tylko na krótkiej wzmiance o słowie na L.

Czy istnieje grecka historia L?

Czy związki lesbijskie Greczynek były rzadkie i nieznane? Materiały źródłowe, które zachowały się do dzisiaj, stanowią dzieła mężczyzn i też były dla nich przeznaczona. Wyjątek stanowi malarstwo wazowe ukazujące sceny o lesbijskich konotacjach. Jedyną znaną wzmiankę o damskim homoseksualizmie zawiera “Uczta” Platona, gdzie Arystofanes posługuje się neutralnym sformułowaniem trepastai czyli skupiać uwagę na, w odróżnieniu od męskiej formy eros.

Ilustracja powyżej przedstawia dwie kobiety w dwuznacznej pozie. Ilustracja należy do nielicznych odstępstw od tej reguły (choć niektórzy badacze odmawiają mu kontekstu erotycznego i twierdzą, że malarz ukazał jedynie dwie prostytutki zajęte toaletą).

Das Es, das Ich, das Uber Ich!

Bruno Bettelheim pisał o Freudzie: “Wszędzie tam, gdzie w przekonaniu Freuda było to możliwe, starał się on przekazywać swoje nowe idee za pomocą najzwyklejszych słów, z którymi czytelnik jego obeznany był od dzieciństwa”. To skąd id, ego, superego? Nie przypominam sobie, abym w dzieciństwa wołała do mamy: “Ego głodna”, zdecydowanie posługiwałam się słowem: “Ja”. Dlaczego Freud został źle przetłumaczony? Freud na przekór myśli marksistowskiej uważał, że zasada rzeczywistości ogranicza zasadę przyjemności tłumiąc popęd seksualny, ponieważ ten ulega sublimacji. Zostaje przekierowany na inne cele, stając się siłą napędową kultury. Co najistotniejsze: popęd musi być uświadomiony. Kogo tak bardzo wkurzył Freud? Twórców koncepcji rewolucji seksualnej czyli tzw. teorii krytycznej. Konflikt ideologiczny przeciwko Zygmuntowi Freudowi rozpoczął Otto Gross w 1908 roku na pierwszym Kongresie Psychoanalitycznym, gdzie uznał, że warto wykorzystać psychoanalizę do politycznej działalności wywrotowej. Zygmunt Freud ostro zareagował na te słowa, gdyż uważał, że zadaniem psychiatrów jest terapia, a nie rewolucja. Wyrzucił Grossa ze Stowarzyszenia Psychoanalityków. Konflikt odżył w 1929 roku, kiedy Wilhelm Reich – uczeń, współpracownik, a potem śmiertelny wróg Freuda – twórca marksizmu psychoanalizy, austriacki psychoanalityk i komunista – postulował o połączenie psychoanalizy z marksizmem. Reich był drugim psychoanalitykiem usuniętym przez Freuda z organizacji, bo głosił za pełnym wyzwoleniem instynktu seksualnego i przeżycia niczym nie zakłóconego orgazmu. Reich uważał, że system tłumi instynkt seksualny człowieka, żeby uczynić go posłuszną maszyną roboczą. Tłumienie instynktu seksualnego prowadzi do patologizacji psychiki i kształtowania osobowości o skłonnościach faszystowskich. Trzeba najpierw zlikwidować patogenny system społeczny, który powoduje nerwice seksualne. W myśl tej idei rozwijała się Szkoła Frankfurcka. Co mamy dalej w zamian? Dzisiaj w literaturze psychoanalizy czytamy: Id, ego, superego zamiast: To we mnie, ja we mnie, nad-ja we mnie. Kontynuując freudowską myśl: “popęd musi być uświadomiony” Amy L. Reynolds i William F. Hanjorgiris w “Coming out: Rozwój homoseksualnej i biseksualnej tożsamości” wyróżniają poszczególne modele tożsamości lesbijskiej.